Kryteria oceny ofert w zamówieniach publicznych

Mateusz Nowak
28.03.2018

Zamówienia publiczne obejmują wiele kryteriów, których prawidłowe skonstruowanie wpływa na jakość zrealizowanego zamówienia. Zgodnie z art. 91 ust. 2 kryteria oceny ofert obejmują: cenę oraz inne kryteria pozacenowe. Przetargi publiczne mają na celu wyłonienie najkorzystniejszej oferty, a więc takiej, która posiada najlepszy bilans ceny, kosztu i innych kryteriów pozacenowych, których jednoznaczne opisanie stanowi niejednokrotnie problem - przez co w Polsce dużo częściej niż w innych krajach UE jedynym podawanym kryterium jest cena. Jak temu zaradzić? Jak duże znaczenie mają dobrze skonstruowane kryteria pozacenowe?

Waga kryteriów oceny ofert w zamówieniach publicznych

W ogłoszeniach o zamówienia publiczne, zamawiający wskazuje wybrane kryteria oraz ich znaczenie. W Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ) przypisuje wagę poszczególnych kryteriów i dokonuje ich opisu. Dużą rolę pełnią tutaj zasady prawa zamówień publicznych z art. 7 ust. 1. oraz zasada przejrzystości, mówiąca o precyzyjnym i jasnym określeniu kryteriów, wag, sposobów oceny, a także o zakazie zmian reguł w niedozwolony sposób. Zamówienia publiczne obejmują kryteria oceny ofert: cenowe i pozacenowe, czyli wszelkie koszta oraz inne kryteria, które odnoszą się do przedmiotu przetargowego.

Zgodnie z nowelizacją, zamawiający nie może przypisać kryterium ceny większej wagi niż 60% (choć nadal może stosować je jako jedyne kryterium, a przypisanie wagi przekraczającej 60% jest możliwe, jeśli w opisie przedmiotu zamówienia określone zostały standardy jakościowe, które odnoszą się do wszystkich ważnych cech przedmiotu przetargowego). Natomiast łączna waga kryteriów pozacenowych nie może być mniejsza niż 40%. Kierowanie się wyłącznie kryteriami cenowymi może skutkować brakiem terminowości, ucierpieć może również jakość wykonania.

Zamówienia publiczne a znaczenie pozacenowych kryteriów ocen

Prawo zamówień publicznych nakazuje wybór oferty najkorzystniejszej, a nie najtańszej - cena może stanowić 30% wagi oceny, jeśli takie będzie postanowienie zamawiającego. Wykonawca będzie bowiem dążyć do wywiązania się z wymaganego minimum i to po jak najmniejszych kosztach. Jeśli zamawiający nie ustali kryteriów, nie może oczekiwać, że zostaną one spełnione. Najlepiej ustalić takie wymogi, że minimum nadal oznacza wysoką funkcjonalność i jakość wykonania.

W przypadku gdy jedynym kryterium wyboru jest cena, wszelkie wymogi i warunki powinny zostać zawarte w SIWZ, co zagwarantuje zachowanie właściwych standardów. Do kryteriów pozacenowych zaliczyć można przede wszystkim: funkcjonalność, jakość, parametry techniczne, koszty użytkowania i eksploatacji, aspekty środowiskowe, koszty (użytkowania i eksploatacyjne) oraz termin realizacji zamówienia. Zabronione jest stosowanie wymogów oceniających wiarygodność finansową, techniczną i ekonomiczną wykonawcy - można to jednak weryfikować, żądając w SIWZ wykazania potencjału technicznego i ekonomicznej zdolności, która niezbędna jest do wykonania zamówienia.

Jeśli przetargi publiczne mają większą, niż określona w ogłoszeniu, liczbę wykonawców spełniających warunki, przeprowadzana jest na podstawie kryteriów selekcji redukcja wykonawców. Wszelkie wątpliwości co do treści oferty złożonej przez wykonawcę zgłasza się do odpowiednich instytucji w celu rozstrzygnięcia, które dane są wiążące, biorąc pod uwagę ocenę zgodności treści oferty z SIWZ. Wyjaśnienia nie mogą jednak doprowadzić do zmiany treści oferty. Art. 87 ust. 1 zdanie drugie, jasno zakazuje prowadzenia negocjacji między wykonawcą a zamawiającym dotyczących treści złożonej oferty.

Komunikat prasowy

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie