Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia

Mariusz Siwko
13.05.2021

Zasiłek macierzyński jest świadczeniem, które przysługuje pracownicom opłacającym składkę chorobową. Dotyczy to kobiet, które urodziły dziecko podczas trwania ubezpieczenia chorobowego. Prawo do zasiłku macierzyńskiego mają one również w sytuacji, kiedy nie jest możliwe skorzystanie z urlopu macierzyńskiego. W artykule przytaczamy kilka najważniejszych informacji dotyczących zasiłku macierzyńskiego oraz urlopu macierzyńskiego.

Zasiłek macierzyński przysługuje za okres będący urlopem macierzyńskim, rodzicielskim lub ojcowskim. Mają do niego prawo kobiety będące pracownicami, członkiniami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych. Do zasiłku macierzyńskiego mają prawo także osoby, które wykonują pracę nakładczą. Zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To, jaką będzie miał wysokość, w dużej mierze zależy od tego, czy i kiedy mama dziecka zamierza skorzystać z urlopu macierzyńskiego.

Do zasiłku macierzyńskiego mają prawo kobiety, które pracują na podstawie umowy na czas określony, przedłużonej do dnia porodu. Po ustaniu zatrudnienia ma się prawo do zasiłku także jeśli zwolniona kobieta straciła ubezpieczenie chorobowe. Możliwe jest domaganie się go również jeżeli kobieta została zwolniona na skutek naruszenia przepisów prawa pracy. Koniecznym warunkiem jest tu jednak posiadanie prawomocnego wyroku sądu, który stwierdzałby zaistnienie określonego stanu. Czas obowiązywania zasiłku będzie jednak skrócony o czas około 2 tygodni. By możliwe było uzyskanie zasiłku, konieczne jest posiadanie zaświadczenia lekarskiego, które stwierdza ciążę w okresie zatrudnienia. Inne niezbędne dokumenty to również skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, a także prawomocne orzeczenie sądu, które potwierdza rozwiązanie stosunku pracy na skutek naruszenia przepisów prawa. 

Urlop macierzyński

Należy zaznaczyć, że przysługujący urlop macierzyński jest możliwy do podzielenia pomiędzy rodziców. Jeśli pracownica wykorzysta 14 tygodni, może ona przekazać pozostałą część urlopu ojcu dziecka. By było to możliwe, należy złożyć u pracodawcy odpowiedni wniosek. Konieczne jest, by zrobić to co najmniej 7 dni przed powrotem do pracy. By ojciec mógł wykorzystać urlop macierzyński, matka musi być jednak aktywna zawodowo. W przeciwnym razie ojciec dziecka ma prawo do urlopu ojcowskiego, trwającego 2 tygodnie. Nie przysługują mu natomiast żadne dodatkowe uprawnienia.  

Wysokość zasiłku

To, jaką wysokość będzie miał zasiłek, zależy od wynagrodzenia pracownicy. Wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 100% normalnego wynagrodzenia. Kwota ta ulega zmniejszeniu, kiedy pracownica zadeklaruje chęć skorzystania z urlopu rodzicielskiego. W takiej sytuacji kwotę zasiłku macierzyńskiego zmniejsza się.

Pracownica może także złożyć wniosek o udzielenie jej dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Jeśli w ciągu 14 dni po porodzie złoży wniosek o dodatkowy urlop macierzyński w pełnym wymiarze, a następnie po tym urlopie o urlop rodzicielski, wysokość zasiłku macierzyńskiego wynosi 80% podstawy wymiaru za cały okres.

Inne informacje na temat zasiłku i urlopu

W większości przypadków zasiłek macierzyński wlicza się do okresów pracy pracownicy. Dotyczy to także czasu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Wyjątkiem jest natomiast sytuacja, kiedy jej stosunek pracy ustał, chyba że powodem tego było ogłoszenie likwidacji lub upadłości pracodawcy. Jeśli stosunek pracy ustał, czasu tego nie wlicza się do stażu pracy. Co więcej, jeśli zatrudnienie ustało podczas ciąży z powodu upadłości pracodawcy lub likwidacji pracodawcy, do dnia porodu przysługuje nam zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Warto wspomnieć, że zasiłek macierzyński należy do świadczeń, które możliwe są do potrącenia przez komornika.  Przysługujący urlop macierzyński jest zależny od liczby narodzonych dzieci podczas porodu i wynosi odpowiednio:

  • 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka,
  • 31 tygodni – dwojga dzieci,
  • 33 tygodnie – trojga dzieci,
  • 35 tygodni – czworga dzieci,
  • 37 tygodni – pięciorga i więcej dzieci.

Rozwiązanie umowy a poród

Kiedy umowę o pracę rozwiązuje się w dniu porodu, oznacza to, że matka była ubezpieczona w trakcie jego trwania. Przez to ma ona prawo do otrzymania zasiłku macierzyńskiego. Taka sama sytuacja występuje, jeśli umowę rozwiązano po dniu porodu. To właśnie ubezpieczenie w dniu porodu jest decydujące jeśli chodzi o możliwość domagania się zasiłku macierzyńskiego. 

Zasiłki w takiej sytuacji wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Pracodawca powinien przekazać do niego niezbędną dokumentację. By możliwe było skorzystanie z zasiłku macierzyńskiego, konieczne jest złożenie do płatnika wniosku dotyczącego wypłaty. Wniosek taki należy zgłosić, zanim rozpocznie się czas, podczas którego korzystałoby się z zasiłku. 

Podsumowując, zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia przysługuje nam m.in., kiedy tytuł do ubezpieczeń społecznych wygasł podczas jego pobierania, kiedy poród odbędzie się po ustaniu zatrudnienia, ale odbędzie się to z naruszeniem przepisów prawa. Zasiłek macierzyński przysługuje nam również, kiedy umowę o pracę, zawartą na czas określony, przedłużono do dnia porodu.

Artykuł partnera.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie