Czym są zboża jare?

Jerzy Biernacki
03.10.2024

Zboża jare to rośliny uprawne, które – w odróżnieniu od ozimin - wysiewa się wiosną. Specyfiką tych roślin jest to, że ich pełny cykl wegetacyjny trwa do lata lub wczesnej jesieni tego samego roku. Zboża jare nie są przystosowane do niskich temperatur, dlatego nie mogą pozostać na polu w okresie zimowym.

Krótszy cykl wegetacyjny

W porównaniu do zbóż ozimych, zboża jare mają krótszy okres wegetacji, który trwa około 90-120 dni. Oznacza to, że dojrzewają później niż zboża ozime i są zbierane zazwyczaj latem lub wczesną jesienią.

Mniejsze plonowanie

Charakterystyczne dla zbóż jarych jest to, że zwykle dają mniejsze plony w porównaniu do zbóż ozimych, ponieważ ich system korzeniowy jest słabiej rozwinięty, a cykl wegetacyjny krótszy.

Przykłady zbóż jarych

Typowym zbożem jarym jest pszenica jara, która ma wyższą zawartość białka niż pszenica ozima, ale daje też mniejsze plony. Jest stosowana głównie do produkcji wysokiej jakości mąki.

Jęczmień jary z kolei jest często wykorzystywany do produkcji pasz dla zwierząt oraz jako surowiec do produkcji słodu w przemyśle piwowarskim.

Owies jary ma duże wartości odżywcze, dlatego jest wykorzystywany głównie w przemyśle spożywczym (m.in. do produkcji płatków owsianych) oraz jako wysokojakościowa pasza.

Pszenżyto jare to krzyżówka pszenicy i żyta, bardziej odporna na trudne warunki glebowe, ale mniej plonująca niż pszenżyto ozime.

Proso natomiast jest uprawiane głównie na glebach lżejszych i używane jako zboże konsumpcyjne oraz pasza.

Kiedy warto wybierać zboża jare?

Zboża jare uprawia się przede wszystkim w regionach, w których w okresie zimowym panują surowe warunki klimatyczne. Dobrym przykładem będą kraje północnej Europy oraz Europy Środkowo-Wschodniej, w tym Polska.

Zboża jare wykorzystuje się także jako rośliny następcze po wcześniejszych zbiorach innych roślin, gdy termin siewu ozimin jest już przekroczony.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie