Smart Contracts – inteligentne umowy w oparciu o BlockChain

Każdego dnia, w przestrzeni społecznej i gospodarczej zawierana jest ogromna ilość różnego rodzaju umów dotyczących szerokiego spektrum życia społecznego i gospodarczego.

Ze względu na ograniczone zaufanie lub brak zaufania pomiędzy stronami zainteresowanymi  zawarciem umowy, ludzie potrzebują tradycyjnych umów, które zawierają wszystkie elementy istotne i zabezpieczają wykonanie tych umów. Do tego wszystkiego w dzisiejszym świecie trzeba dodać cyfrową rzeczywistość, w której większość dokumentów wysyłana jest w formie elektronicznej, a coraz więcej umów może być zawierana w formie elektronicznej, poprzez internet. 

Inteligentne kontrakty (ang. smart contracts) to idealne rozwiązanie pozwalające na zawieranie umów w sieci, gwarantujące zaufanie pomiędzy stronami, sygnatariuszami. Podobnie jak tradycyjne papierowe umowy, smart kontrakty są gwarantem zaufania.

Według definicji - inteligentny kontrakt (smart contract) - to program komputerowy lub protokół przeznaczony do cyfrowych umów, ich automatycznej weryfikacji, egzekwowania negocjacji lub dokumentowania prawnie istotnych zdarzeń zgodnie z warunkami tychże umów. 

Celem smart kontraktów jest zniwelowanie zapotrzebowania na pośredników, zmniejszenie kosztów operacyjnych i egzekucyjnych oraz zmniejszenie szans na straty spowodowane oszustwami. Smart kontrakty pozwalają na wykonywanie wiarygodnych transakcji bez uczestnictwa osób trzecich.

Inteligentne kontrakty działają podobnie jak zwykłe umowy. Pierwszym krokiem prowadzącym do ich powstania jest ustalenie między stronami konkretnych warunków takiej umowy (“jeśli zdarzy się X, wykonaj Y”). Następnie warunki kontraktu są spisywane - z tym, że nie w formie tradycyjnej, lecz w aplikacji działającej w sieci BlockChain. Jeżeli zostaną spełnione wzajemne zobowiązania stron wprowadzone do sieci BlockChain, ziszczą się wszystkie warunki istotne umowy - dochodzi do automatycznej realizacji smart kontraktu. 

Jednocześnie z uwagi na charakterystykę sieci BlockChain wyeliminowane zostaje ryzyko oszustwa, fałszerstwa lub błędu, ponieważ smart kontrakty oparte na sieci BlockChain są widoczne dla wszystkich użytkowników sieci, są przez nich weryfikowane, co tylko potwierdza bezbłędność i bezpieczeństwo transakcji.

Zawieranie smart kontraktów jest zatem prostsze i szybsze od zawierania umów klasycznych, a także pozwala na dokonywanie wiarygodnych transakcji bez ingerencji jakichkolwiek pośredników w postaci chociażby notariusza, agenta czy banku.

Technologia BlockChain wykorzystywana w inteligentnych umowach pozwala zabezpieczyć zarówno prawo własności jak i środki finansowe w systemie, a następnie rozdystrybuować je do dwóch stron w tym samym czasie, dzięki czemu nie ma ryzyka, że jedna strona oszuka drugą.   

Inteligentne kontrakty mogą być zakodowane na każdym BlockChain, ale najczęściej wykorzystywane jest do tego Ethereum, które daje niemal nieograniczone możliwości przetwarzania.

Smart kontrakty gwarantują użytkownikom przede wszystkim zaufanie (pozwalają wyeliminować tzw. “czynnik ludzki”, a do zawarcia umowy nie potrzebna jest znajomość drugiej strony) oraz prostotę, szybkość wykonywania, aktualizację w czasie rzeczywistym. Gwarantują również bezpieczeństwo oraz efektywność (zastosowanie technologii BlockChain oszczędza dużo czasu i pozwala dokonywać transakcji z każdego zakątka świata bez używania pośredników), a eliminacja trzecich stron pozwala na znacznie większą niezależność, w zasadzie pełną kontrolę nad przebiegiem zawarcia umowy oraz znacznie niższe koszty.

Smart kontrakty eliminują również zbędną papierologię, angażowanie różnego rodzaju doradców, notariuszy, urzędów itp. Inteligentne umowy, jeśli tylko zostaną prawidłowo zaimplementowane, mają ogromny potencjał. Choć prawdziwa rewolucja dopiero przed nami, już dziś mówi się o tym koncepcie jako o czymś, co w przyszłości zastąpi prawników i notariuszy.

Koncepcja smart kontraktów budzi zainteresowanie szczególnie w sektorze finansowym ze względu na szeroki wachlarz potencjalnych zastosowań oraz mnogość zalet tego rozwiązania.  Istnieje kilka kluczowych obszarów, w których inteligentne kontrakty są skuteczniejsze od tradycyjnego odpowiednika, co czyni je znacznie bardziej preferowanymi.

Smart kontrakty mogą być przede wszystkim użyteczne w systemach głosowania, zarządzaniu, łańcuchach dostaw, w branży nieruchomości, ochronie zdrowia, motoryzacji i wielu innych gałęziach gospodarki.

Obecnie wiele firm pracuje nad rozwiązaniami, które mają wspierać firmy w procesach podpisywania dokumentów, zawierania smart kontraktów. Jednym z ciekawszych rozwiązań jest rozwiązanie spółki BFT24.COM które wspiera firmy w tym zakresie.

PlatformaBFT24.COM to m.in. infrastruktura umożliwiająca publikację dokumentów w otwartej bazie Blockchain, zawieranie smart kontraktów oraz umożliwiająca inicjowanie i przeprowadzanie głosowań w sieci z zachowaniem anonimowości.

Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie internetowej www.bft24.com.

Autor: Robert Nowicki, Monika Bednarz-Ziembińska