Na polskim rynku nieruchomości na sprzedaż jest kilka do kilkunastu procent mieszkań spółdzielczo-własnościowych, które nie mają założonej księgi wieczystej. Z punktu widzenia osoby, która chce kupić taką nieruchomość przy pomocy kredytu hipotecznego, jest to duży problem. Otrzymanie kredytu jest możliwe, ale bywa znacznie bardziej czasochłonne.
Brak księgi wieczystej musi być uznawany za bardzo poważną wadę nieruchomości. Dlaczego? Ponieważ księga zawiera wiele informacji, które mają ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa transakcji. Znajdziemy w niej np. dane na temat właścicieli i współwłaścicieli, informację na temat ewentualnych obciążeń czy roszczeń do nieruchomości.
Mieszkania spółdzielczo-własnościowe z reguły nie mają księgi wieczystej, a więc zakup takiej nieruchomości wiąże się z ryzykiem. W skrajnym przypadku może dojść do sytuacji, w której lokal został sprzedany dwa razy tego samego dnia!
Nie oznacza to jednak, że należy dać sobie spokój z ofertami sprzedaży mieszkań bez księgi wieczystej. Ich ceny często są dość atrakcyjne, a banki także kredytują zakup takich lokali. Należy jednak zachować daleko idącą ostrożność.
Aby kredytowanie zakupu mieszkania bez księgi wieczystej było w ogóle możliwe, spółdzielnia mieszkaniowa, w której zasobach znajduje się dany lokal, musi mieć prawo do gruntu, na którym został posadowiony budynek. To wcale nie jest takie oczywiste. W Polsce panuje pod tym względem ogromny bałagan i nie można zakładać w ciemno, że spółdzielnia na pewno ma prawo do dysponowania gruntem.
Aby to sprawdzić należy zapoznać się z treścią księgi wieczystej danej działki. Jeśli nie ma w niej informacji na temat praw spółdzielni mieszkaniowej, to kredytowanie zakupu takiego mieszkania będzie zwyczajnie niemożliwe. Bank musi przecież zabezpieczyć kredyt hipoteką.
Nie odbiega on szczególnie od tego, jaki obowiązuje w przypadku każdej innej nieruchomości. Bank może jednak wymagać przedstawienia większej liczby dokumentów. Na pewno poprosi wnioskodawcę o dostarczenie zaświadczenia ze spółdzielni mieszkaniowej, w którym znajdą się takie informacje, jak:
Na podstawie takiego zaświadczenia może ruszyć procedura oceny wniosku kredytowego. Należy się jednak liczyć z tym, że może być ona znacznie dłuższa niż standardowo.
Podsumowując: kredytowanie zakupu mieszkania bez księgi wieczystej jest możliwe, ale wymaga bardzo wnikliwego sprawdzenia stanu prawnego nieruchomości. Jeśli cena mieszkania nie jest wyjątkowo atrakcyjna, to z reguły lepiej jest poszukać nieruchomości, która ma założoną księgę wieczystą.