Chcesz zadbać o domowe finanse? Walcz z efektem potwierdzenia!

Piotr Kowalczyk
13.02.2019

Jak często zdarza Ci się wydać pieniądze na coś, co nie jest Ci do końca potrzebne, ale sam przed sobą usilnie uzasadniasz ten wybór? Jesteśmy przekonani, że wielokrotnie znalazłeś się w takiej sytuacji. Tak właśnie działa efekt potwierdzenia, który stanowi poważne zagrożenie dla płynności finansowej i jest przeszkodą na drodze do gromadzenia oszczędności. Na czym to właściwie polega? Jak się przed tym bronić? Wszystkiego dowiesz się z naszego poradnika.

Termin z psychologii

Efekt potwierdzenia jest zjawiskiem bardzo dobrze rozpoznanym przez współczesną psychologię. Najczęściej wspomina się o nim w kontekście przestępstw popełnianych w wyniku dziwnych motywacji. Psychologowie lubią tutaj wspominać o fazach księżyca. Choć nie ma żadnych dowodów na to, że pełnia wywołuje w ludziach agresję, to według wierzeń ludowych jest dokładnie odwrotnie.

Efekt potwierdzenia został zapożyczony przez świat finansów osobistych. Zdaniem analityków i ekspertów od zarządzania budżetem, większość z nas ulega temu efektowi przy podejmowaniu codziennych decyzji finansowych. W przypadku osób, których sytuacja ekonomiczna nie jest zbyt dobra, może to prowadzić do wpadnięcia w poważne tarapaty, włącznie ze skrajnym zadłużeniem.

Jak efekt potwierdzenia działa w praktyce?

Najlepiej będzie pokazać to na konkretnym przykładzie. Załóżmy, że idziesz do sklepu z elektroniką po nowy, 42-calowy telewizor. Masz na niego odłożone pieniądze, dzięki czemu nie musisz się posiłkować pożyczką. Zauważasz jednak, że sklep zorganizował promocję na znacznie droższy i większy model. W tym momencie pojawia się pokusa.

Choć nie stać Cię na zakup tego drugiego telewizora, to sam przed sobą używasz licznych argumentów mających uzasadnić zmianę wcześniejszych planów. Wmawiasz sobie, że taka promocja może się już więcej  nie powtórzyć. Odrzucasz natomiast racjonalne argumenty, wybierając tylko te, które potwierdzą Twój ryzykowny wybór.

Efekt potwierdzenia dotyka każdego z nas. Ulegają mu też rekiny finansjery. To właśnie efekt potwierdzenia ma ogromny wpływ na funkcjonowanie giełdy. Osoby mające skłonność do ryzyka argumentują, że skoro ceny akcji jakiejś spółki spadły, to w końcu muszą się odbić, choć nie ma co do tego żadnej pewności.

Aby skutecznie walczyć z efektem potwierdzenia trzeba przede wszystkim zdawać sobie sprawę z jego istnienia. Zacznij od drobnych rzeczy: podczas zakupów spożywczych wrzucaj do koszyka tylko to, co znajduje się na liście. Jeśli Twoja sytuacja finansowa nie jest ciekawa, kategorycznie ogranicz nieplanowane wydatki.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie