Promesa kredytowa to dokument, którego zakres znaczeniowy, prawa zeń wynikające i adekwatnie obowiązki dla wystawcy nie są zdefiniowane ustawowo. Oznacza to, że w zależności od tego, jaki bank je wystawi, promesa może mieć różny charakter. W jaki sposób należy ją traktować oraz czego się w związku z tym spodziewać?
Znaczenie słowa promesa sugeruje obietnicę lub przyrzeczenie. Etymologicznie wywodzi się z łaciny, połączenia słów pro- (dla) i mittere (uwalniać, zwalniać), stąd “promittere” i “promissum” oznaczające dane komuś słowo. Identycznie znaczenie przyjmuje w języku angielskim gdzie “promissory note” znaczy weksel — czyli dokument stanowiący o zobowiązaniu do zapłaty. Taki sam zakres znaczeniowy występuje w języku niemieckim.
Jednakże z uwagi na brak definicji ustawowej, dokument promesy nie musi rodzić określonych konsekwencji ani po stronie jej wystawcy (czyli banku), ani odbiorcy (klienta). Z tego względu banki dość różnie w swojej praktyce podchodzą do tego dokumentu. Może być traktowany jako „twarde zobowiązanie” lub też jako jedynie niewiążący dokument o charakterze informacyjnym.
Najkrótsza odpowiedź brzmi — to zależy od tego, w jaki sposób została sformułowana, jaka była intencja banku, który ją wystawił.
Przede wszystkim należy zrozumieć, jak wygląda procedura przyznawania kredytu. Pierwszym krokiem jest ustalenie zdolności kredytowej przyszłego kredytobiorcy, wynikająca ze zweryfikowanych, aktualnych dokumentów finansowych. Na podstawie tego jest podejmowana decyzja kredytowa, czyli wewnętrzny dokument bankowy zezwalający na złożenie wiążącej oferty. Decyzja kredytowa określa warunki finansowania, ich zabezpieczenie, ceny oraz inne postanowienia, jakie muszą być spełnione, aby środki znalazły się na koncie kredytobiorcy.
Jeżeli klient banku przeszedł postępowanie kredytowe i uzyskał pozytywną decyzję, to zostały spełnione warunki, aby zawrzeć umowę o kredyt. Na podstawie tego można przygotować wiążącą ofertę i dokumenty umowy do podpisu. Jeżeli klient zwróci się o w takiej sytuacji o promesę, to może być ona rzeczywistym zobowiązaniem banku.
A co jeżeli procedura kredytowa nie została przeprowadzona lub nie jest ona zakończoną decyzją kredytową? Wtedy wystawienie takiej promesy ma charakter oferty niewiążącej, wstępnej. Informuje o możliwości zawarcia umowy, ale o niej nie stanowi. Bank nie może przyrzec kredytu osobie o niezweryfikowanej zdolności kredytowej, ponieważ nie pozwala mu na to prawo.
Promesa kredytowa może być niezbędnym dokumentem do zawarcia niektórych umów. Dzieje się tak, szczególnie w przypadku przedsięwzięć inwestycyjnych współfinansowanych przez środki unijne. Promesa spełnia wtedy rolę zaświadczenia o zdolności kredytowej danego podmiotu gospodarczego. W przypadkach kredytów konsumenckich promesa może być wykorzystana jako potwierdzenie, że dana osoba będzie dysponowała środkami finansowymi pozwalającymi na zakup nieruchomości lub usługi. W niektórych przypadkach posiadanie ważnej promesy jest warunkiem zawarcia takiej umowy.
Gwarancja bankowa to zupełnie inny instrument prawny niż promesa. Przede wszystkim gwarancja bankowa jest skodyfikowana w prawie bankowym, co oznacza, że jest objęta normą bezwzględnie wiążącą (łac. ius cogens). Innymi słowy, bank może wystawić gwarancję lub jej wystawienia odmówić, ale nie może uchylić się od wypełnienia zobowiązań zeń wynikających.
Zgodnie z ustawową definicją gwarancja jest jednostronnym zobowiązaniem banku do zapłaty przyrzeczonej kwoty, na rzecz określonego podmiotu, po spełnieniu warunków określonych w gwarancji. Gwarancja bankowa pod rygorem nieważności musi być udzielona na piśmie. Zobowiązanie to jest udzielane w ciężar zdolności kredytowej klienta, na podstawie pozytywnej decyzji kredytowej banku.
Kolejną istotną różnicą jest fakt, że gwarancja stanowi zobowiązanie banku do płatności na rzecz podmiotu trzeciego w związku z określoną transakcją handlową. Z tego względu bywa wykorzystywana jako zabezpieczenie należności z tytułu dostawy towarów lub usług. Promesa natomiast odnosi się do możliwości udzielenia kredytu klientowi banku.
Co do zasady — tak. Wszystkie banki mogą udzielać promesy, ale każdy z nich będzie stosował swoje procedury. Jedne będą oczekiwać przeprowadzenia procedury kredytowej na poziomie centrali banku, inne zostawią to w kompetencjach oddziału. Najlepszym rozwiązaniem jest kontakt bezpośredni z doradcą prowadzącym sprawy kredytowe i zdobycie informacji u źródła.
Opłata za wystawienie promesy wynika z tabeli opłat i prowizji banku, który ją wystawia. Zazwyczaj jest to opłata odpowiadająca czynnościom administracyjnym, czyli nie zawiera części odsetkowej, ani prowizyjnej. Opłata może być porównywalna z innymi, podobnymi zaświadczeniami jak np. opinia o współpracy albo zaświadczenie o posiadaniu rachunku bankowego. W praktyce opłata za promesę może wynosić sto lub sto kilkadziesiąt złotych.
Ciekawym rozwiązaniem na tym tle jest nowość - promesa Mediraty. Firma oferuje tzw. PayCode, czyli rodzaj hasła, które potwierdza zdolność do zaciągnięcia zobowiązania do łącznego limitu – w tym wypadku 5 000 zł – i przy pomocy którego możemy dokonać opłacenia zabiegu medycznego czy innej usługi, którą świadczy aktualnie już ok. czterech tysięcy placówek. Placówki te można sprawdzić w wyszukiwarce na stronie PayCode.
Jak wygląda sama transakcja? Wystarczy podać unikalny, 4-cyfrowy PayCode w gabinecie, a następnie na telefonie zatwierdzić transakcję. Płatność zostanie rozliczona bezpośrednim przelewem na konto placówki wykonującej usługę podobnie jak w przypadku płatności kartą kredytową. Zamiast karty z limitem klient ma smartfon i na nim zapisany kod z limitem a transakcja jest realizowana nie za pomocą terminala płatniczego, tylko komputera.
PayCode jest generowany na podstawie zautomatyzowanej analizy historii kredytowej klienta. Wystarczy podać dane i w ciągu dosłownie 1,5 minuty można odebrać kod służący do płatności. Jego wartość może wynieść aż 5 tys. zł, a ważność utrzymuje się przez 90 dni. W trakcie tego czasu można dokonywać dowolną liczbę transakcji do łącznej kwoty limitu. Co również ciekawe, sama promesa jest bezpłatna, a jeśli dokonamy spłaty całego zobowiązania w ciągu miesiąca, to również pożyczka będzie bez kosztów.
Spłata należności odbywa się na wysyłane SMS-em i e-mailem konto MediRat w jeden z wybranych przez klienta wariantów: wciągu miesiąca lub z rozłożeniem na raty.
W ten sposób duże banki są na rynku wyprzedzane przez mniejsze, ale innowacyjne podmioty, oferujące klientom potrzebne i wygodne rozwiązania.
Artykuł partnera.
Redakcja Reklama Kontakt Nasze portale i blogi
Wszelkie prawa zastrzeżone | Dział tematyczny Mindly.pl | Zasady korzystania & Polityka prywatności
